کریر به انگلیسی Carrier یا همان متصدی حمل، نقش حیاتی در فرآیند جابهجایی فیزیکی کالاها دارد. این متصدی میتواند هم به صورت حقیقی و هم حقوقی فعالیت داشته باشد و در بسیاری از نظامهای حقوقی داخلی و بینالمللی به آن اشاره شده است.
کریرها، شرکتهای حمل و نقلی هستند که وظیفه انتقال کالاها از مبدأ به مقصد را بر عهده دارند، خواه با وسایل نقلیه خودشان باشد یا کشتیهای اجارهای. این شرکتها به طور خاص در زمینه حمل و نقل تخصص دارند و به مواردی مانند اسناد حمل، مالیاتها یا فرآیندهای ترخیص گمرکی ورود نمیکنند.
کریرها میتوانند از شرکتهای کشتیرانی، هواپیمایی، ریلی یا جادهای باشند که با داشتن تجهیزات و ناوگان حمل و نقل، قراردادهای حمل و نقل کالا با فرستندهها منعقد میکنند. بدین ترتیب، تمامی مسئولیتهای ناشی از حمل کالا، برعهده شرکت کریری است.
در قوانین داخلی کشور و همچنین مقررات بینالمللی و کنوانسیونهای مرتبط، مسئولیتها و اختیارات شرکتهای کریری تا حدی تعریف شده است.
بخش اعظمی از شرکتهای کریری فعال در ایران، در حوزه حمل و نقل زمینی مشغول به فعالیت هستند. با این حال، شرکتهایی نیز در زمینههای حمل و نقل دریایی و هوایی به ارائه خدمات میپردازند.
وب سایت DHL Freight در این باره نوشته است:
A carrier is a company or a person legally entitled to transport goods by land, water, and air. Usually, the carrier works with shippers to ship goods from one place to the other.
ترجمه به فارسی: کریر به شرکت یا فردی اطلاق میشود که بهصورت قانونی مجاز به حمل و نقل کالاها از طریق زمینی، دریایی و هوایی است. معمولاً کریر با لاینر ها همکاری میکند تا کالاها را از مکانی به مکان دیگر منتقل کند.
انواع کریر در حمل و نقل کالا
دو نوع اصلی کریر یا روشهای حمل کالا وجود دارد:
- کریر عمومی: کریر عمومی کسی است که خدمات خود را به هر فرد یا شرکتی ارائه میدهد، زیرا تحت مجوز صادره از نهاد نظارتی مجاز به این کار است. کریر عمومی میتواند در یک روز با تعداد بیشتری فرستنده کار کند، زیرا به هیچ قرارداد خاصی محدود نیست.
- کریر قراردادی: به شرکتی یا فردی اشاره دارد که خدمات حمل و نقل را بهصورت طولانیمدت برای یک فرستنده مشخص ارائه میدهد. این بدان معناست که کریر قراردادی با فرستنده به توافق مشترکی میرسد و متعهد میشود تا تحت شرایط مشخصی در طول مدت قرارداد همکاری کند.
فورواردر؛ پل ارتباطی میان فرستنده و کریر
برای شناخت دقیقتر مفهوم کریر، آشنایی با نقش فورواردرها نیز ضروری است تا بتوانیم مقایسهای روشنتر میان این دو داشته باشیم. فورواردرها افرادی هستند که بهعنوان واسطه میان فرستنده کالا و شرکتهای کریری عمل میکنند و وظیفه تسهیل فرآیند حمل و نقل را بر عهده دارند.
در اغلب مواقع، فورواردرها خدماتی فراتر از کریرها به مشتریان ارائه میدهند. یکی از این خدمات خاص، سرویس «درب به درب» است که طی آن، تمامی مراحل از خروج کالا از درب کارخانه تا تحویل در انبار خریدار، تحت نظارت و مدیریت فورواردر قرار میگیرد. فورواردرها به دستههای هوایی، زمینی، دریایی و ریلی تقسیم میشوند که هر یک بسته به نوع کالا و نیاز مشتری، خدمات ویژهای ارائه میکنند.
برای کسب اطلاعات کاملتر در این باره، میتوانید روی واژه “فورواردر” کلیک کنید.
تفاوت های کریر و فورواردر از جنبه وظایف
در ادامه این مطلب، به بررسی این موضوع میپردازیم که مسئولیتها و وظایف یک کریر چیست و چه نکاتی را در طول فرآیند حمل و نقل باید رعایت کند.
وظایف کریر
از جمله وظایف کریر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افراد کریر باید بهطور کامل با قوانین متنوع کشورهایی که در مسیر تردد کامیونها و وسایل نقلیه سنگین قرار دارند آشنا باشند و این اطلاعات را به رانندگان منتقل کنند.
- بر اساس دستورالعملهای موجود، لازم است رانندگان را جهت اجرای دقیق حمل و نقل بینالمللی آموزش دهند.
- پذیرش تمامی مسئولیتهایی که در کنوانسیون TR ذکر شده است، از وظایف کلیدی کریرهاست.
- کریرها باید با دقت و احتیاط کامل در انتخاب رانندگان و سایر افراد دخیل در حمل و نقل اقدام کنند و در صورت بروز تخلف، با نهادهای مربوطه برای پیگیری قانونی همکاری کنند.
- پرداخت کرایه راننده، هزینههای حمل و نقل، و جبران حقوق توقف از دیگر مسئولیتهای این افراد است.
- بر اساس مفاد کنوانسیون M.R، مسئولیت رخدادهایی مانند گم شدن، تاخیر یا خسارت کالاها بر عهده کریر است و آنها موظف به جبران خسارات میباشند.
- اجرای دقیق تمامی قوانین و مقررات صادره از مراجع معتبر و قانونی الزامی است.
- صدور بارنامه یکی از وظایف اصلی کریرهاست.
- انعقاد قرارداد با مشتریان و نظارت بر بارگیری کالا در مبدا از جمله وظایف کلیدی کریرهاست.
- تهیه و ارائه ضمانت برای تمامی اسناد مورد نیاز در فرآیند حمل، نظیر بیمهنامه، از وظایف مهم کریرهاست.
وظایف فورواردر
همانطور که مشاهده شد، با مسئولیتها و وظایف کریرها آشنا شدیم. حال برای درک بهتر نقش کریر، باید نگاهی به وظایف فورواردرها بیندازیم. اگرچه برخی از این وظایف مشترک هستند، اما تفاوتهای قابلتوجهی نیز وجود دارد.
- فورواردرها اطلاعات لازم را از مشتریان برای صدور پروفورما و بارنامه دریافت میکنند.
- انعقاد قرارداد حمل با مالک کالا از دیگر مسئولیتهای فورواردر است.
- فورواردر مسئول صدور بارنامه و تهیه اسناد مورد نیاز برای حمل است.
- نظارت بر چگونگی بارگیری کالا بر عهده فورواردر است.
- فورواردر تمامی امور مرتبط با ترخیص کالا از گمرک را مدیریت میکند.
- تهیه بیمهنامه باربری از وظایف آنهاست.
- فورواردر راهنامه صادر میکند و مسئولیت مدیریت کلیه امور مربوط به انبارداری در کشور مبدا را بر عهده دارد.
- انعقاد قرارداد با شرکتهای حمل و نقل کریری نیز وظیفه فورواردر است.
- دریافت بارنامه از شرکتهای کریری از جمله وظایف فورواردر است.
- اطلاعرسانی به مشتریان در مورد وضعیت کالاها نیز از جمله مسئولیتهای فورواردرهاست.
- فورواردر وظیفه دارد مشتریان را به طور کامل در جریان نحوه حمل کالا قرار دهد.
- دریافت مجوزهای لازم برای ورود کانتینرها به کشور بر عهده فورواردر است.
- تحمل مسئولیت مدنی مفاد قرارداد یکی از مسئولیتهای اصلی فورواردر است.
- تهیه اسناد و مدارکی مانند کارنه دو پاساژ، کارنه تیر، دوزبلاغ، ویزا و گواهی قبولی از دیگر وظایف فورواردر است.
- تحویل کالا در مقصد تعیینشده و نظارت کامل بر تخلیه آن از وظایف نهایی فورواردر میباشد.
کریر مقرون به صرفهتر است یا فورواردر؟
اکنون که با مفهوم کریر و مسئولیتهای آن آشنا شدید، ممکن است این سوال در ذهن شما شکل بگیرد که کدام گزینه انتخاب بهتری خواهد بود؟ در واقع، فورواردرها از اصلیترین مشتریان کریرها به شمار میآیند، و نکته جالب این است که هزینهای که فورواردرها از مشتریان خود میگیرند، به مراتب کمتر از هزینهای است که کریرها مستقیماً از مشتریان طلب میکنند. ولی دلیل این تفاوت چیست؟
فورواردرها با در اختیار داشتن حجم زیاد سفارشات، کالاهای بیشتری را در یک زمان حمل میکنند. به عبارتی، با پرداخت هزینهای مشخص، قادرند حجم بیشتری از بار را جابهجا کنند و از تخفیفهای ویژهای نیز بهرهمند میشوند.
از طرف دیگر، زمانی که کریرها با فورواردرها همکاری میکنند، با مشتریانی طرف حساباند که به خوبی با جزئیات و پیچیدگیهای حمل و نقل آشنا هستند. این آشنایی باعث میشود که کار با فورواردرها برای کریرها آسانتر و راحتتر باشد.
به عبارت دیگر، هر دو طرف بهتر یکدیگر را درک میکنند، و این باعث میشود که کریرها مایل به همکاری با فورواردرها به قیمتهای پایینتر باشند. گاهی اوقات این تخفیفها به حدی میرسد که قیمت پیشنهادی یک فورواردر برای صاحب کالا از قیمت کریر به همان فرد، به مراتب کمتر است.
همچنین، تنوع خدمات فورواردرها بسیار بیشتر از خدمات کریرهاست. برای مثال، اگر یک کریر دریایی وظیفه انتقال کالا از چین به بندر چابهار را بر عهده بگیرد، دیگر مسئولیتی نسبت به انتقال زمینی آن از چابهار به نقاط داخلی نخواهد داشت. اما فورواردرها مسئولیت کالا را از چابهار تا مقصد نهایی بر عهده میگیرند. بنابراین، از نظر صاحبان کالا، همکاری با فورواردرها انتخابی به مراتب اقتصادیتر و کارآمدتر است.
کلام آخر
در این مقاله از وبسایت “حمل و نقل دروازه طلایی دریای نور”، با مفهوم کریر و تفاوتهای آن با فورواردرها آشنا شدیم. کریرها معمولاً مالک وسایل حمل و نقل هستند و پس از عقد قرارداد با صاحبان کالا، مسئولیت حمل آنها به نقطهای مشخص را بر عهده میگیرند.
تمام مراحل بارگیری و تهیه اسناد لازم توسط کریرها انجام میشود و تا لحظه تحویل کالا، آنها مسئولیت محموله را بر عهده دارند.
وظایف کریرها در قوانین داخلی و کنوانسیونهای بینالمللی تصریح شده و حقوق آنها نیز تضمین شده است. همچنین به این موضوع پرداختیم که فورواردرها به عنوان واسطه میان صاحبان کالا و کریرها، نقش مهمی در تسهیل فرآیند حمل و نقل ایفا میکنند.